رشته مهندسی پلیمر (رتبه قبولی، گرایش و دروس، بازار کار ایران و مهاجرت)

خب برای شروع بیا اول ببینیم این پلیمر چی هست؟ پلیمر در واقع همون ماده ی خام پلاستیکه که به شکل‌های مختلف تو طبیعت هست. به دلیل اینکه از پلیمر، پلاستیک ساخته میشه اکثر مردم پلیمر رو  همون پلاستیک میدونن. رشته ی مهندسی پلیمر به طراحی و تولید مواد پلیمری می‌پردازه. این رشته تو کشور ما هنوز تازه هست. ولی چون گستردگی زیادی داره بازار‌ کار خوبی هم داره.

همیشه باید در مورد آخرین تکنولوژی هایی که تو زمینه ی پلیر هست باخبر باشی و خودتو به روز نگه داری.

تو رشته ی مهندسي پليمر هر آنچه كه به پلاستیک و کامپوزیت و... بر مي‌گرده موضوع کار تو هست؛ براي مثال:

• طراحي و توليد لاستیک ماشين در صنايع لاستيك
• لوله‌هاي پلی اتيلن در صنايع پلاستيك
• انواع فايبرگلاس‌ ها در كامپوزيت
• و خیلی زمینه های دیگه...

برای موفقیت تو این رشته باید علاقه ی زیادی به شیمی و مولکول و ترکیب و اینا داشته باشی. چون اساس درسات از اینا شروع میشه.

تو به عنوان یک مهندس پلیمر همچین وظایفی داری:

• طراحی فرمولاسیون انواع پلیمرها
• طراحی انواع پوشش های پلیمری مصنوعی در صنایع مختلف از جمله: صنایع برق و الکترونیک، صنایع غذایی، کاغذسازی و …
• طراحی فرمولاسیون انواع مرکب های چاپ
• کارشناسی تهیه ی پوشش ها و نظارت بر اجرای عملیات رنگ‌ آمیزی
• طراحی فرمولاسیون انواع رنگها (پوشش های پلیمری) و فرآیند تولید آنها
• طراحی، تولید و تبدیل پلیمرها بر مبنای فناوری نانو
• طراحی واحدهای ساخت مواد پلیمری از جمله لاستیک، پلاستیک و کامپوزیت

 

 یک موردی که تو این رشته لازمه صبر بسیار زیاده، چون اکثر پروژه‌های پلیمری تا رسیدن به درآمد مطلوب نسبتاً زمان‌ بر هستن.

توانایی کار طولانی مدت تو آزمایشگاه، علاقه به فعالیت‌های آزمایشگاهی و تحقیقاتی، عدم حساسیت و تحمل بوی مواد شیمیایی از مواردی هستن که باید داشته باشی.

متاسفانه تو استخدامی های دولتی برای رشته‌ی پلیمر بیشتر اولویت با آقایان هست و خانم ها کمتر استخدام میشن.

مهندسی پلیمر یکی از رشته هایی هست که به تلاش و درس خوندن زیاد نیاز داره اگه طول ترم درس نخونی قراره آخر هر ترم سختی بکشی.

از موارد دیگه ای که باید درباره ی این رشته بدونی الزام تسلط داشتن به نرم افزارهای تخصصی مهندسی پلیمر هست. اگه به آگهی‌های استخدام مهندسی پلیمر نگاه کنی، متوجه میشی که خیلی از سازمان‌ها و شرکت‌هایی که درخواست نیرو میدن براشون اهمیت داره که تو توانایی کار با انواع نرم‌ افزارهای تخصصی و مهندسی رو داشته باشی.

 

 

دوره ی تحصیلی رشته ی مهندسی پلیمر تو دانشگاه ۴ سال یا  ۸ ترم هست. دانشجو های این رشته موظفن ۱۴۲ واحد درسی رو پاس کنن تا فارغ التحصیل بشن. تقسیم‌بندی دروس این رشته به این صورته که:

• دروس عمومی: ۲۰ واحد
•  دروس پایه: ۳۲ واحد
•  دروس تخصصی: ۳۷ واحد
•  دروس اصلی: ۴۵ واحد
•  دروس اختیاری: ۲ واحد
•  کارآموزی، کارگاه و پروژه: ۶ واحد

اساس رشته ی مهندسی پلیمر شیمی آلی هست. و بعضی مباحث مهم شیمی رو باید قبل از ورود به دانشگاه تسلط کامل روشون داشته باشی؛ مثلا :

عدد جرمی، الکترونگاتیویتی، شبکه‌های بلوری، ترکیب و پیوند‌های کوالانسی، عدد اکسایش، ترکیبات آلی و کربن، گروه‌های عاملی، استوکیومتری، ترمودینامیک، آنتالپی و آنتروپی، محلول‌ها، کلوئید و سوسپانسیون.

از دروس ریاضی هم باید مشتق، انتگرال، حد و لگاریتم رو بلد باشی.

اما درس فیزیک بعد از شیمی مهم‌ترین درس برای این رشته هس و باید مباحث نور، دینامیک، کار و انرژی، مقاومت الکتریکی، حرکت شناسی، دینامیک، حرکت نوسانی و صوت رو هم فوت آب باشی.

• موازنه ی انرژی و مواد
• عمليات واحد
• سينتيك و طرح راكتور
• شیمی فیزیک پلیمرها و آزمایشگاه
• ترمودينامیک مهندسی
• انتقال جرم
• خواص پلیمرهای طبیعی
• خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمرها و ...

 

تکنولوژی و علوم رنگ: این مهندسین به پیش بینی خواص رنگ با توجه به استفاده ی مکان و نوع کاربرد رنگی می پردازن و فرمول اون رو تهیه می کنن. درس های این گرایش به دو دسته سنتز مواد رنگزا و پوشش دهی تقسیم می شه. که بخش اول تو صنعت چرم سازی، چاپ و صنعت نساجی و بخش دوم برای سطوح فلزی یا غیر فلزی مانند پلیمر ها، چوب و بتن و … استفاده میشه.

صنایع پلیمر: کاربرد این گرایش تو صنعت خیلی زیاده. مهندسی پلیمر گرایش صنایع به طراحی، شناخت و بررسی خواص مکانیکی و فیزیکی 3 ماده ی عمده ی پلاستیک، لاستیک و کامپیوزیت میپردازه.

 

امروزه پیدا کردن کار  تو حیطه های مختلف کار سختی شده ولی مهندسی پلیمر در حال حاضر تا کمی ازاین قاعده مستثناس.

این رشته به دلیل کاربرد های بسیار تو صنایع خودروسازی، نظامی، حمل و نقل، پزشکی، بسته بندی و کشاورزی دارای فرصت های شغلی خوبی هست. در حال حاضر یه مهندس شیمی تو خیلی از شرکت ها، کار مهندس پلیمر رو انجام میده. اما با این وجود این شرکت ها یک کارشناس پلیمر هم استخدام می کنن.

اونایی که این رشته رو تموم کردن تو گرایش‌ صنایع پلیمر و نانوپلیمر می تونن تو صنایع مختلفی از جمله حمل و نقل، صنایع نظامی، پزشکی، کشاورزی و … کار کنن.

 فارغ التحصیل های گرایش‌ تکنولوژی‌ و علوم‌ رنگ‌ هم می‌تونن تو کارخونه های رنگ‌سازی‌ به‌ تولید رنگینه‌های‌ مصنوعی‌ مشغول بشن.

توپلیمر نسبت به زمینه‌های پالایشی و پتروشیمی با سرمایه ی کمتری میشه کارآفرینی کرد. به طور مثال می‌تونی شرکت‌های دانش بنیان تاسیس کنی و خصوصا تو زمینه‌های بایو و پزشکی فعالیت کنی چون مشتریش زیاده.

کارخونهه‌ها یکی از مهم‌ترین موقیعت های کاری تو رشته ی مهندسی پلیمر هستن. پست‌هایی که به فارغ التحصیلان این رشته تو کارخونه‌ها پیشنهاد می‌شه:

• مسئول کنترل کیفیت  (QC)
• مسئول تحقیق و توسعه  (R&D)
• مسئول آزمایشگاه

کلیه ی این پست‌ها، در اصل سمت‌ مهندسی هستن و از شاخه‌های تحصیلی رشته ی علوم تجربی به سختی می‌تونن  این جایگاه‌ رو اشغال کنن.

 

همونطور که گفتیم این رشته جدیده و خواهانش تو کل دنیا خیلی زیاده. به همین خاطر پتانسیل این رشته برای گرفتن پذیرش از بهترین دانشگاهای دنیا بالاس.

و از طرفی چون یک رشته ی مهندسی هست و اساتیدش پشتوانه ی مالی دارن، امکان ارائه ی کمک هزینه به دانشجوها برای پروژه ها کاملا فراهمه.

• دانشگاه ماساچوست
• دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا
• کالج فناوری پنسیلوانیا
• دانشگاه ویسکانسین
• دانشگاه وسترن واشنگتن

 

امکان ادامه تحصیل تا مقطع دکتری در رشته ی مهندسی پلیمر وجود داره. گرایش‌های ارشد این رشته عبارتند از:

بیو یعنی زیست پس این گرایش به پلیمرهای زیستی و ارتباط اونا با ساختارهای زنده مرتبطه از جمله :

 داربست‌ها ، زخم پوش‌ها، لنزهای چشمی و کامپوزیت‌های دندانی

 فارغ التحصیلان این رشته بسته به نوع پایان نامشون هم توانایی کار تو صنعت و هم توانایی کار تحقیقاتی تو آزمایشگاه‌ها رو دارن.

تو این گرایش با فرایند تولید پلیمرها آشنا میشی و بصورت کلی ۳ زیرشاخه داره :

لاستیک، پلاستیک و کامپوزیت

توجه داشته باش که این گرایش کاملا صنعتیه و با مواد سر و کار خواهی داشت.

مهمترین بخش تشکیل پلیمر، تبدیل کوچک مولکول به بزرگ مولکول یا همان پلیمر هست که این کار شما تو این حیطه هست و اغلب تو پتروشیمی ها کار میکنی.

ذرات نانو به عنوان افزودنی تو پلیمرها خواص بسیار جالبی از خودشون نشون میدن و همونطور که میدونی نانو الان trend دنیاس و خیلی خیلی جای پیشرفت هس تو این رشته و سازمان های زیادی در این زمینه حمایت میکنن.

هدف از ایجاد این دوره، تربیت مهندسانی هست که با داشتن پایه ی قوی تو طراحی مولکولی و با فعالیت تو امور تحقیقاتی و اجرایی در کلیه ی صنایع مرتبط با مواد پلیمری، پاسخگوی نیازها و کمبودهای تخصصی این حوزه تو کشور باشن.

 

قبولی تو این رشته تا رتبه ی حدود بیست هزار محتمل هست. بهترین دانشگاه‌ها برای رشته ی مهندسی پلیمر دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، صنعتی اصفهان و فردوسی مشهد هستن.

کمی اگه دقیق تر بحث کنیم برای قبولی تو دانشگاه های تهران رتبه ی زیر 5000 منطقه 1 یا زیر 2000 منطقه 2 لازمه.

برای بقیه ی دانشگاه ها هم بستگی به مقصد و هدفت داره.