معرفی رشته پزشکی | تخصص ها، بازار کار و در آمد، مهاجرت

رشته ی پزشکی وقتی اسمش سر زبونمون میاد ناخودآگاه تحقق همه ی رویاهای بچگیمون از ذهنمون میگذره و به این فکر میکنیم که قراره همه بهمون دکتر بگن و قربون صدقمون برن.

تو هر دوره یه رشته ای رو بورس بوده و درآمد خوبی داشته و پزشکی از چندین سال قبل روی بورس بوده و هنوزم که هنوزه تقریبا درآمد خوبی داره.

رشته پزشکی برای چه کسانی مناسب است؟

وقتی وارد این رشته میشی از همون اول با حجم زیادی از دروس سروکار داری که باید بخونی و پاس کنی. بعد از گذروندن چند ترم وارد بیمارستان میشی و تو عرصه ی بالین آموخته هات رو به اجرا در میاری.

خب دکتر بودن حس و حال خوبی میده؛ مثلا از لحاظ اجتماعی خیلی بهت بها میدن و همه جا میگن طرف دکتره و اینجور چیزا. و از یه لحاظ دیگه وقتی یه مریض رو از مرگ نجات میدی حس خوبی که بهت میده وصف ناپذیره. ولی اگه باعث فوت یه نفر بشی، جدا از مجازات های قانونیش، شاید عذاب وجدانی که باهاته برات اذیت کننده باشه.

دکتر بودن یعنی اینکه تو با طیف وسیعی از جامعه سروکار داری و قراره با هر تیپ شخصیتی سروکار داشته باشی. پس باید از لحاظ روحی روانی توانایی اینو داشته باشی که مثلا بعد از یه عمل جراحی سنگین بتونی با مریض ها و همراهانش رفتار مناسبی داشته باشی. به قولی باید در برابر بعضی ها صبر ایوب داشته باشی و از کوره در نری.

مهم ترین نکته ای که باید در نظر بگیری علاقه و استعداد خودت هست! نباید صرفا به این دلیل که میگن پزشک میشی بری پزشکی در حالی که میدونی باید حداقل ۷ سال درس بخونی تا پزشک عمومی شی و شیفت های طاقت فرسارو تحمل کنی.

واقعیت ها وسختی های رشته پزشکی عمومی

اولین چیزی که باید در نظر بگیری اینه که وقتی دکتر شدی هر لحظه امکان داره با مریض هایی سروکار داشته باشی که حالشون خیلی بده و دارن میمیرن و تو باید نجاتشون بدی. شاید یکی رو بیارن که شاه رگشو زده و تپباید در اون لحظه بدون اینکه هول شی بهترین و سریع ترین تصمیمو بگیری تا اونو نجاتش بدی. پس باید روحیشو داشته باشی.

تو رشته های دکترا با حجم زیادی از دروس و شیفت های سخت و طاقت فرسا رو به رو هستی و باید اینو قبول کنی که بعد از قبولی تو این رشته نمی‌تونی به بعضی از کارها و تفریحاتی که نیاز داره وقت آزاد زیادی داشته باشی، برسی. البته با برنامه ریزی درست میشه به همشون رسید و زندگی رو جلو برد ولی این نکته رو باید در نظر داشته باشی.

این روزا با توجه به اینکه تعداد پزشکا زیاد شده بازار کار این رشته کمی اشباع شده و با پزشک عمومی شدن به جای خیلی خفنی شاید نرسی. اگه میخوای به جاهای خوب برسی باید تو مقطع تخصص ادامه تحصیل بدی.

وقتی که پزشک عمومی میشی متاسفانه به درآمد خیلی خوبی نمیرسی و به حساب الان اگه تو یه کلینیک یه شیفت کار کنی چیزی حدود ۲۰ میلیون تو ماه درآمد خواهی داشت. که برای اون همه درس خوندن این عدد یکم عدد کمیه😕

رشته پزشکی عمومی چند سال است؟

برای پزشک عمومی شدن تو باید هفت سال، معادل ۱۴ ترم، درس بخونی. اگه هم بخوای تخصص بخونی، چهار سال هم باید برای تخصص تحصیل کنی.

دروس رشته پزشکی همون طور که گفتیم سختن و باید زحمت بکشی حالا بریم سراغ معرفی درساش:

علوم پایه:

اولش دوران علوم پایه هست (چند ترم اول). مثل رشته های دیگه فقط میری سر کلاس بعضی وقت ها هم آزمایشگاه میری. درسها ترم به ترم هستن و آخر ترم امتحان میدی و… کاملا مثل رشته های دیگه. بعد از دو سال و نیم (۵ ترم) آزمون جامع علوم پایه ازت میگیرن که یه آزمون ۲۲۵ سوالی هست.

فیزیوپاتولوژی:

بعد از علوم پایه وارد دوره ی فیزیوپاتولوژی میشی و به مدت یک سال (ترم ۶ و ۷) دوره های مختلفی رو میگذرونی (کورس قلب، کورس کلیه و …) که امتحاناتش ماهانه هست. یعنی اینجوریه که یه درسی مثل بیماری های قلب رو تدریس میکنن (حدود یک ماه) بعد دانشجوها ۱۰ روز تعطیل میشن بعدش امتحان میدن.

تو این دوره دانشجوها از ساعت ۸ تا ۱۲ تو دانشکده ی پزشکی باید سر کلاس باشن. پنج شنبه ها گاهی تعطیله گاهی هم نه. ولی تابستون ها کلاسا ادامه داره تا ۷ تا درس اصلی تدریس بشه و معمولاً چون درس ها برای بچه ها جدیده کمی طول میکشه تا دانشجوها با مدل سوالات آشنا بشن و اولاش ممکنه کمی سخت باشه براشون.

اکسترنی:

بعد از اتمام دوره ی فیزیوپاتولوژی، وارد دوره ی اکسترنی یا همون کارآموزی میشی که دو سال طول میکشه. تو این ۲ سال دوره ی اکسترنی همه ی بخش های بیمارستان رو یکی یکی میگذرونی و درس های تئوری و عملی مربوط به اونها رو میخونی. گاهی هم کشیک های سبکی برات میزارن.

تو این مقطع دانشجوهای پزشکی وارد بخش های بیمارستان میشن و وظیفه ی گرفتن شرح حال و معاینه ی بالینی به عهده ی اوناس. تو این دوره دانشجوها همه ی بخش های مختلف مثل اعصاب و روان، روان پزشکی، داخلی، جراحی، زنان، عفونی و... رو میگذرونن.

پنج شنبه ها خیلی وقت ها کلاس و بیمارستان هست، تابستونا هم باید بری بیمارستان. به هرحال دوره ی سختی هست😬

اینترنی:

بعد از این سه مرحله که تا الان حدود ۶ سال شده باید آزمون پره اینترنی (پیش کارورزی) بدی. تو این امتحان از هر چی که بعد از امتحان علوم پایه تا الان خوندی سوال میاد؛ یعنی از همه ی مباحث دوره ی فیزیوپاتولوژی و اکسترنی. آزمونش تستی هست و اگه تقریبا نصف سوالاتش رو درست جواب بدی قبول میشی و وارد دوره ی اینترنی (کارورزی) میشی.

دوره ی اینترنی حدود یک سال و نیم هست (ترم ۱۲ تا ۱۴). تو این دوره دیگه کلاس تئوری وجود نداره. هر روز صبح معمولا بیمارها رو ویزیت میکنی و جلسات آموزشی رو هم شرکت میکنی. کشیک هات هم دیگه شروع میشه. مسئولیت همه ی کارها در صورت نبود استاد و احیانا رزیدنت (دانشجوی تخصص اون دانشگاه)، به عهده ی اینترن هست، از مریض بستری کردن تا دارو دادن و... .

تو این مقطع باید بخش یا بیمار هایی که بهت سپرده میشه رو مدیریت کنی. دیگه تو این مقطع پنج شنبه و جمعه و عید و تابستون و تعطیلات فرقی نداره!

تو این دوره البته مقدار کمی حقوق هم دریافت میکنی و دانشجو ها حدود 2.5 میلیون حقوق دریافت میکنن.

حالا بعد از اتمام دوره ی عمومی اگه طرح معاف باشی که هیچی اگه معاف نباشی یا میری طرح یا در صورت داشتن شرایطش میتونی قبل از طرح آزمون تخصص پزشکی امتحان بدی و بقیه ی ماجرا… . دوره ی طرح عمومی هم حدود ۲ سال هست (مناطق بد آب و هوا کمتره) و حقوقت کمه. یعنی اگه خدمت سربازی نداشته باشی (معاف باشی یا دختر باشی) بسته به میزان محرومیت منطقه ای که توش کار میکنی حقوق میگیری. هرچی محروم تر باشه معمولا حقوق طرح هم بیشتره.

درآمد و بازار کار رشته پزشکی

درآمد رشته ی پزشکی تو دروان انترنی حدود 2.5 میلیون تومان هست. وقتی فارغ التحصیل شدی و پزشک عمومی شدی با کارکردن تو یک شیفت درآمدی حدود ۲۰ میلیون تومان خواهی داشت و میتونی با مدرک پزشک عمومی تو کلینیک های تخصصی هم کار کنی و درآمد اضافه داشته باشی. درآمد رشته ی پزشکی تو مقاطع تخصص متفاوت هست و تو با توجه به تخصصی که داری درآمد های مختلفی خواهی داشت.

برای مثال متخصص ارتوپدی میتونه از بیمارستان درآمدی در حدود 150 میلیون داشته باشه. متخصص رادیولوژی در صورت داشتن مطب چیزی در حدود ۳۰۰ میلیون درآمد داره و اگه به عنوان مسئول فنی بکار گرفته بشه حدود ۱۰۰ میلیون درآمد خواهد داشت. یه متخصص پاتولوژی اگه به عنوان مسئول فنی بکار گرفته شه حدودا ۱۲۰ میلیون درآمد داره و اگه خودش آزمایشگاه داشته باشه درآمدی چند صد میلیونی و چند میلیاردی میتونه داشته باشه.

وقتی تو بیمارستان کار میکنی علاوه بر اینکه یک حقوق ثابت میگیری کارانه هم از طرف بیمارستان دریافت میکنی که این کارانه با توجه به بیمارستان و تخصصت متفاوت هست. بعضی از بیمارستانا زیاد میدن و بعضی هاهم کارانه ی کمی دارن. الان کارانه هایی که بیمارستان به متخصص ها میده متفاوته و معمولا تو اکثر بیمارستان های دولتی بالاترین کارانه ی ماهانه مربوط به متخصص زنان هست بعدش متخصص بیهوشی و جراحی و بعدش سایر تخصص های رشته ی پزشکی مثل ارتوپدی، داخلی، قلب، اطفال و حتی عفونی کارانه دریافت می کنن. البته بیمارستان به بیمارستان کمی متفاوته اما روال اکثر بیمارستان های دولتی همینه.

ضمنا اینجوری هم نیست که همه ی بیمارستان ها سر ماه کارانه رو بدن بعضیا ممکنه تا ماه ها بعد هم کارانه ها رو ندن. بعد از طرح تحول درآمد بعضی رشته ها تو بیمارستان رفت بالا؛ رشته هایی مثل تخصص عفونی، بیهوشی و اطفال. اما خب بعضی دانشگاه های علوم پزشکی ممکنه اجازه بدن پزشک بیرون از بیمارستان هم (تو دوران طرح تخصص پزشکی) مطب بزنه و اونجا هم میتونه درآمد داشته باشه. اما خیلی از دانشگاه ها الان اجازه ی مطب و کار خارج از بیمارستان رو به پزشکان متخصص طرحی نمیدن.

در کل نباید انتظار داشت به محض اینکه مطب زدی، حتی اگه تونستی مطب بزنی (چون همه نمیتونن)، و پزشک متخصص بودی فوری از مطبت به درآمدهای نجومی برسی. چون تو شهرهای بزرگ همیشه چند تا پزشک متخصص یا فوق تخصص رشتت هستن که مریض های زیادی رو از سالها قبل جذب کردن و اسم و رسمی دارن و بیشتر مردم میرن پیش اونا. باید صبور باشی و کارت خوب باشه تا کم کم معروف بشی.

یکی دیگه از راه های درآمدی اینه که درمانگاه تاسیس کنی که تاسیس درمانگاه علاوه بر اینکه نیاز به گرفتن مدارک و تاییدیه های زیادی هست سرمایه ی زیادی هم برای تاسیسش میخواد. البته اگه موفق به تاسیس درمانگاه بشی درآمد چند صد میلیونی خواهی داشت.

یکی دیگه از راه های درآمدی اینه که سهام بیمارستان های خصوصی رو بگیری و با توجه به درصدی که داری از سهام بیمارستان درآمد کسب کنی.

تخصص های رشته پزشکی

رشته ی پزشکی از رشته هاییه که تو هر حوزه ای تخصص داره و تخصص هاش خیلی خیلی گسترده هستن. اینجا به معرفی چند تا از تخصص های رشته ی پزشکی میپردازیم:

تخصص چشم پزشکی:

تو خیلی جاهای دنیا از جمله آمریکا تخصص های چشم، رادیولوژی و پلاستیک پرطرفدارترین تخصص ها هستن. بیشتر رشته های تخصص پزشکی به جز چشم، پوست و رادیولوژی دانشجوی انصرافی زیادی دارن.

چشم رشته ی لوکسی هست. تقریبا بجز تعیین نمره عینک کسی نمیتونه تو کار چشم دخالت کنه و رقیب از حرفه های دیگه نداره، بر خلاف رشته ای مثل پوست. تخصص چشم رشته ی نسبتا پر استرسی هست. چشم یه رشته ی کلینیکال هست و مردم مخصوصا برای عمل جراحی چشم معمولا به چشم پزشک های باسابقه تر و معروف تر مراجعه میکنن که بیشتر مرکز استان ها هستن.

تو تخصص هایی مثل چشم پزشکی، ارتوپدی، نوروسرجری، جراحی و گوش حلق بینی باید چند سال اول بعد از فارغ التحصیلیت تحملت رو ببری بالا چون هنوز تازه کار هستی و واسه این رشته ها، مریضا بیشتر میرن سراغ متخصص های قدیمی تر و با سابقه تر. البته اگه کارت خوب باشه درآمد داری.

بیشتر متخصص های چشم تو مرکز استان ها مشغول هستن نه شهرستان ها. بیمارستان های شهرستان ها خیلیاشون امکانات جراحی چشم ندارن متاسفانه. چشم یه رشته ی کاملا تخصصی هست و چندان تداخلی با رشته های دیگه و با پزشکی عمومی نداره؛ خوبیش اینه که کسی زیاد نمیتونه تو کارش دخالت کنه و رقیب درآمدی بشه براش.

تخصص رادیولوژی:

دوره ی تخصصش ۴ سال هست. رشته ی پرطرفداری هست و رتبه ی خوبی هم میخواد. تو دوره ی رزیدنتی موقع عکس رنگی و انژیو کمی در معرض اشعه هستن. خیلی با مریضا ارتباط مستقیم نداری.

رادیولوژی یه تخصص لوکس و پاراکلینیکی هست. به قول بعضی پزشکا باید منتظر بمونی برات مریض بفرستن. یا لینک و ارتباطات اجتماعی با جاهایی که برای رادیولوژیست ها مریض میفرستن داشته باشی. چه تو رادیولوژی و چه تو پاتولوژی میزان درآمد به دو عامل خیلی مهم بستگی داره: ۱- تعامل و ارتباط خوب و وسیع با بقیه پزشک ها  و۲ – میزان سواد و موفقیت علمی.

به اعتقاد خیلی از پزشکان، لوکس ترین رشته پاراکلینیکی رادیولوژی هست.

تخصص پوست: 

جزو رشته های پرطرفدار آزمون تخصص پزشکی هست و رتبه ی خوبی هم میخواد. مشکلی که پوست داره اینه که یه سری کارهای زیبایی که متخصص پوست انجام میده رو پزشکان عمومی هم انجام میدن. هرچند اخباری به گوش میرسه که کم کم دارن به پزشکای عمومی گیر میدن که این کار رو نکنن.

برای کسایی که خیلی روحیات لطیف و حساسی دارن (به قول خودمونی نازک نارنجی هستن!) رشته هایی مثل پوست بهتر از ارتوپدی و زنان هست که کمی روحیات خشن تر باهاش سازگارن! در کل رشته ی خوبیه.

تخصص ارتوپدی:

برای قبولی ارتوپدی باید رتبه ی نسبتا خوبی داشته باشی. در شرایط یکسان کارش آسونتر از متخصص زنان هست ولی سخت تر از متخصص قلب هست. درآمدش در شرایط یکسان کمتر از متخصص زنان و رادیولوژی و قلب هست.

تو این رشته به نسبت برخوردت با ارازل و اوباش بیشتره! واقعیت دیگه ای هم که هست ارتوپدی جو و کارش برای آقایون مناسبت تر از خانم هاست و رشته ی سنگینیه.

تخصص مغز و اعصاب (نورولوژی):

تخصص مغز و اعصاب با تخصص جراحیش فرق داره. به متخصص مغز و اعصاب میگن نورولوژیست. قسمت زیادی از کار نورولوژی مشاوره به بیمار هست. به سرعت یکی از رشته های محبوب بین متقاضیان دستیاری شده.

چون معدود رشته ی داخلی هست که با پروسیجر سرو کار داره، و نوار عصب، عضله، نوار مغز و... رو تو مطب میشه بدون دردسر و غیرتهاجمی و در کمترین زمان و بهترین دستمزد انجام داد و کمترین وابستگی رو به بیمارستان و سیستم دولتی میتونی داشته باشی لذا کم کم مقبولیت زیادی پیدا کرده.

تخصص جراحی مغز و اعصاب (نوروسرجری):

دوره ی تخصصش بسیار سخته و معمولا از نظر مدت زمان تخصص های پزشکی نوروسرجری بیشترین طول مدت تحصیل رو داره. رشته ای سنگین و به شدت درگیر کننده ای هست. چه زمانی که اتاق عمل هستی و چه خارج از اون. عملا کل وقتتو درگیر میکنه.

فقط اونهایی که عاشق این رشته هستن باید انتخابش کنن چون اصلا رشته ی راحتی نیست.

تخصص قلب:

مرگ و میر تو این رشته نسبت به بعضی رشته ها آمارش بالاتره. فوق تخصص های قلب درآمدهای خیلی خیلی خوبی میتونن داشته باشن. متاسفانه الان قدیمی های قلب بیشتر مریض ها رو به خودشون اختصاص دادن و کسی که تازه تخصص قلب رو تموم کرده تا معروف بشه باید تلاش بیشتری کنه و صبور هم باشه.

نسبت به بعضی رشته ها استرسش تو دوران تخصص کمتره. قلب هم جزو رشته های تخصصی پزشکی هست که الان رزیدنت و متخصصش زیاده و خیلیا به عشق فلوشیپ و فوق تخصص دارن میرن. یکی از رشته های تخصصی پزشکی پرطرفدار بین خانم ها هست.

تخصص پاتولوژی:

پاتولوژی کلا رشته ی شیرینیه. اما خوب دنیا دنیای سلوله. با کل پزشکی متفاوته. نه از مریض دیدن خبری هست نه از دید ماکروسکوپیک. باید بتونی باهاش ارتباط برقرار کنی.

درآمدش متاسفانه سالهای اخیر افت زیادی کرده و با توجه به تجاوز رشته های غیرپزشکی مثل علوم آزمایشگاهی این درآمد کمتر و کمتر شده. در منطقه ی محروم و آزاد خیلی فرقی نداره. بسته به محیط کاری و جمعیت شهر و تراکم آزمایشگاه متفاوته. 

واقعیت اینه پاتولوژی درآمد خوبی نسبت به سایر رشته های تخصصی پزشکی نداره. ضمن اینکه اگه حاضر بشی تو شهرهای غیر برخوردار مشغول بشی و  کارت رو بلد باشی سرت شلوغ میشه. موفقیت تو پاتولوژی به تجربه و سطح سواد بستگی داره. اگه خوب تشخیص بدی مطمئن باش بازار رو دستت میگیری.

تخصص زنان:

بالاترین کارانه تو اکثر بیمارستان های دولتی مال متخصص زنان هست. تو تخصص زنان رقابت بین خانم هاست و آقایون حق ورود به این تخصص رو ندارن. واسه همینه که فرضا آقایی که رتبه ی ۱ تخصص میاره زنان قبول نمیشه ولی خانمی با رتبه ی ۷۰۰ سریع قبول میشه تخصص زنان.

تخصص زنان نسبتا پر درآمد هست. استرس و فشار کاری هم داره تا حدودی. درآمدش تو طرح معمولا از رادیولوژی و قلب و ارتوپدی و اینا بیشتره (معمولا).

تخصص داخلی:

کار سنگین و سرکار داشتن با مریضی های سخت و متنوع!  رشته ی پر استری هست. درآمدش هم در شرایط یکسان نسبت به رشته هایی مثل زنان و ارتوپد و قلب و... کمتره. خیلی از متخصص های داخلی امتحان فوق تخصص میدن و مثلا یه دوره ی حدود ۳ ساله فوق تخصص رو میگذرونن بعدش حدود ۲ سال یا کمتر باید برن طرح یا خدمت سربازی. حالا درسته یه سری رشته های تخصصی پزشکی مثل تخصص داخلی و اطفال و روان اوضاع چندان خوبی ندارن ولی در هر صورت معمولا از پزشکی عمومی بهترن.

اینا بعضی از تخصص های پرطرفدار و مهم تو رشته ی پزشکی هستن.

مهاجرت با رشته پزشکی عمومی

تو سال های اخیر پزشک های زیادی به کشور های مختلف مهاجرت کردن. کشورهای مختلفی مثل امریکا، کانادا، آلمان، انگلیس، کانادا، ترکیه، عمان و... مقصد های این مهاجران بودن.

شرایط مهاجرت برای کشور هایی مثل کانادا و آمریکا یکمی سخت هست و علاوه بر اینکه به پول زیادی نیاز داره باید تو آزمون های خاصی که خودشون برگزار میکنن نمره ی قبولی و لازم رو بگیری.

برای کشور های اروپایی داشتن مدرک زبان انگلیسی کافی نیست و باید زبان های اون کشور ها رو هم بلد باشی. برای مثال باید زبان آلمانی رو برای آلمان بلد باشی تا کارت راه بیفته.

مهاجرت به کشوری مثل عمان که سطح رفاهی خوب و بالایی داره فقط نیاز به مدرک زبان داره و به سختی کشورهای اروپایی و آمریکایی نیست😉

درآمد پزشکی تو کشور های مختلف:

آمریکا: 165هزار دلار

کانادا: 258هزار دلار

استرالیا: 89هزاردلار

دانمارک: 198هزاردلار

آلمان: 70هزار دلار

هیئت علمی و استخدام رشته پزشکی

برای استخدام تو بخش های دولتی باید تو آزمون های استخدامی که در سطح کشور برگزار میشه شرکت کنی و در صورت کسب حداقل نمره میتونی تو بیمارستان های دولتی و مراکز بهداشت مشغول به کار شی و حقوقت رو از دولت ماهانه بگیری.

برای عضو شدن تو هیئت علمی هم باید با کسب نمره و امتیاز لازم برای عضو شدن تو هیئت علمی دانشگاه اقدام کنی و آزمون مخصوص اونو پشت سر بذاری که آزمون نسبتا سختی هم هست.

آخرین رتبه قبولی پزشکی

پزشکی دانشگاه تهران:

منطقه 1: 83

منطقه 2: 167

منطقه 3: 362

پزشکی شهید بهشتی:

منطقه 1: 140

منطقه 2: 306

منطقه 3: 548

پزشکی تبریز:

منطقه 1: 1500

منطقه 2: 2300

منطقه 3: 1800

اینا جزو بهترین دانشگاه های کشور هستن.

البته برای قبولی تو پزشکی تا رتبه ی ۴۵۰۰ منطقه دو هم میتونی پزشکی آزاد، تعهدی و ... قبول بشی و تو منطقه ی 1 تا رتبه ی 3700 این شرایط رو داره و تو منطقه ی سه تا حدودای 2900 احتمال قبولی پزشکی رو داره.